Facebook en mijn persoonlijke data

HEVEN

Cover Image for Facebook en mijn persoonlijke data

HEVEN

6 Jul 2020

TL;DR: Ik zit toch al meer dan 10 jaar op Facebook. Hoog tijd dus om eens te onderzoeken hoe het zit met Facebook en mijn gegevens. Ik ging na hoeveel en welke data Facebook de afgelopen 10 jaar over mij verzamelde.

Zowat een jaar geleden, verliet ik Facebook voor 8 maanden, maar ik liet mijn account bestaan. Enkele maanden terug reactiveerde ik mijn account. Ondanks deze korte pauze, die me zoveel deugd deed, zit ik toch al meer dan 10 jaar op Facebook. Hoog tijd dus om eens te onderzoeken hoe het zit met Facebook en mijn gegevens. Ik ging na hoeveel en welke soort data Facebook de afgelopen 10 jaar over mij verzamelde. Ik downloadde mijn persoonlijk archief, 750 Mb groot. Ergens had ik het groter verwacht, maar in dit mooie archief bestand zit wel alles gecomprimeerd (verkleind) opgeslagen.

Dit archief van jezelf en alle interacties op/door/via Facebook, moet je zeker ook eens zelf downloaden. Dat kan gemakkelijk via 3 stappen, onderaan dit artikel (bij referenties *0) vind je de link naar de Facebook informatiepagina die uitlegt hoe je te werk gaat. Na de download ontvang je een ZIP bestand. Daarin vind je een index.html bestand terug dat ter dienst doet als een soort portaal of index dus van je persoonlijke gegevens/data. Visueel ziet het eruit als een advertentie vrije versie van Facebook, best wel leuk zo.

Ik heb altijd al geprobeerd te beperken wat sociale netwerken weten van mij. En in het algemeen welke data ik online deel. Toen ik in 2011 mijn eindwerk schreef over online privacy, moest ik reeds concluderen dat het 'concept online privacy' niet eens bestond. Alles kon en mocht, er was geen 'echte' regulering die de online wereld in toom hield. Nu 8 jaar later, een GDPR wetgeving later, hoop ik dat het al wat beter is gesteld. Ik was dus wel echt benieuwd naar mijn persoonlijk data bij Facebook en bekeek mijn archief wat meer in detail. Ik wilde nagaan wat Facebook traceerde, welke derde partijen toegang hadden tot mijn gegevens en wat Facebook nu allemaal weet.

Poke facebook privacy

Alles wat je verwacht, vind je terug in het bestand: je profiel, je statussen, berichten, vrienden (nu& toen), je pokes (herinner je deze nog), je foto's, video's, reacties, evenementen, ... Alles in dit 8mb zip.

Je kan wel uren spenderen doorheen alles te browsen. Het brengt best een nostalgisch gevoel mee, de afgelopen 10 jaar van je leven doorscrollen.

Enkele feiten blijven toch zeer opmerkelijk en spelen met de rechten op privacy. Wist je trouwens dat privacy een mensenrecht is, zoals bepaald in artikel 8 van de Universele Verklaring voor de Rechten van de Mens: "Een ieder heeft recht op respect voor zijn privéleven, zijn familie- en gezinsleven, zijn woning en zijn correspondentie."

Deze feiten zijn een diepere kijk waardig:

1/ Onbeperkte opslag van data

Om het simpel te zeggen... Facebook delete nooit iets. Zelfs al geef je aan dat het weg moet, het blijft steeds ergens opgeslagen. Vrienden die je hebt unfriend, voorbije relaties, vorige werkgevers, vorige namen, oude adressen, ... Ik heb mijn account gecreëerd op 30/03/08 en al mijn acties sinds dien zijn opgeslagen gebleven. 10 jaar van mijn leven, heel mijn volwassen leven dus, werd nauwkeurig verzameld, opgeslagen en geanalyseerd.

2/ Overdreven foto metadata

Metadata zijn de gegevens die gelinkt worden aan bestanden, zoals foto's. Dit kan de locatie (latitude, longitude) zijn waar de foto werd genomen, door wie die werd gemaakt, met welk toestel, welke instellingen en het IP adress van de upload computer (kan teruggeleid worden naar de persoon die de foto online plaatste). Ik had eigenlijk geen idee dat de opgeslagen metadata zo gedetailleerd was.

3/ Log-in en Sessie Data Points in overvloed

Elke keer je Facebook opent wordt het tijdstip, locatie, IP adres, soort internetbrowser en toestel opgeslagen. Als je net zoals 1.4 biljard andere mensen Facebook op een dagelijkse basis hebt gebruikt, dan zijn er genoeg datapunten om in detail na te gaat waar je elke dag en elk uur met bezig was. Volledig patronen in detail, zoals je thuis en werkadres, je dagelijkse bezigheden en hobby's, wanneer je gaat slapen en wanneer je opstaat, hoe lang je wekelijks onderweg bent en naar waar, etc.

4/ Faalloze gezichtsherkenning

Blijkbaar heeft Facebook 232 voorbeelden van hoe je eruit ziet (*1). Elke keer je een foto hebt getagd met jezelf daarop, of iemand anders, draag je bij tot het visueel profiel dat facebook van hun gebruikers heeft. Elke dag vertellen biljoenen mensen Facebook's algoritme hoe hun gezicht eruit ziet, vanuit verschillende hoeken, op basis van verschillende leeftijden en in verschillende lichtomstandigheden. Het resultaat is dan ook dat Facebook beweert dat ze met 98% accuraatheid gezichten kunnen herkennen en dit in minder dan 5 seconden (*2).

5/ Zeer gedetailleerde contactenlijst

Heb je ooit de Facebookapp geinstalleerd op je mobiel toestel? Dan geef je (bewust dan wel onbewust) facebook de toestemming om ook je telefooncontacten in te kijken. Is dat eenmaal gebeurd (vroeger had immers geen keuze in het geven van die toestemming), dan houdt facebook die informatie voor eeuwig bij. Ook al is dit voor sommigen misschien niet zo opmerkelijk... Om alle telefoonnummers, adressen en mailadressen van iedereen die je ooit hebt gekend in de afgelopen 10 jaar terug te zien, is... op zijn minst gezegd zeer ontstellend.

6/ Tot slot:

Niet alleen Facebook kent je leven, ze gaven (al dan niet met je nadrukkelijke toestemming) ook heel wat gegevens door aan derden. Neem dus zeker eens een kijkje en leer de adverteerders kennen die jouw gegevens hebben. Want zij weten vast en zeker heel wat over jou. Blijkbaar heb ik aan 37 adverteerders toegang verleent tot mijn profiel en informatie. Er zitten adverteerders tussen die ik absoluut niet ken en waar ik mij toch ernstige vragen over stel:

Even een wat diepere kijk op de 7 adverteerders waar ik nog nooit van heb gehoord.

Even een wat diepere kijk op de 7 adverteerders waar ik nog nooit van heb gehoord:

Anderson .Paak (*3) schijnt een muzikant te zijn uit Amerika, iemand waar ik nog nooit van heb gehoord, maar hij dus wel van mij. Faytop (*4) een lege Amazonwinkel (voor kleren) en heeft ook een lege Facebookpagina, waarop enkel staat dat ze echt wel 'iets' doen.

We really really really do things

JINRI dit zou een Koreaans model, DJ, actrice en columniste kunnen zijn die in de Philippijnen woont of opnieuw een Amazonwinkel met haardrogers (*5). Ik heb toch maar even het merk van mijn haardroger gecheckt, neen een Jinri is het niet. Dan hebben we nog Mommed. Dit verwijst echt wel opnieuw naar een Amazonwinkel met dit maal ovulatietesten (*6). Rupaul is iets over dragqueens, waar ik toch ook nog nooit iets over heb opgezocht. Tot vandaag ^^. Trenswall is een shoppingsite die sterk doet denken aan Amazon (*8). En ook Zacro is opnieuw een Amazonwinkel (*9). Al die lege en vreemde winkels, Amazon heeft duidelijk ook ergens problemen.

Wat deze vreemde en niet bestaande bedrijven juist over mij weten blijft een mysterie. Niet alleen voor mij, maar voor alle Facebookgebruikers. Ondanks verschillende aanvragen door gebruikers over de hele wereld, die wilden weten welke data precies werd/wordt gedeeld, blijft het antwoord van Facebook hetzelfde:

Advertisers do not give Facebook any users’ contact details. We only get such details in hashed form and they are, in any event, deleted within 48 hours. We are therefore not able to confirm what contact information an advertiser has for a particular user.

Maar als je kijkt op het Facebook Business Platform dan krijg je zicht op de soort informatie die standaard ter beschikking wordt gesteld: je email, telefoonnummer, voornaam, achternaam, stad, land, geboortedatum, leeftijd en geslacht. Dit is standaard, dus het kan zeker verder gaan en veel meer zijn.

Waarom is dit nu van belang?

Waarom maakt het uit welke data Facebook van je heeft en deelt met adverteerders en bedrijven? Daar zou ik wel uren over kunnen vertellen en schrijven. Maar kort gezegd: daarmee dragen we allen bij tot een wereld die draait op basis van advertenties (*12 Advertising, the Art of Capitalism). Gepersonaliseerde advertenties maken onze (online) wereld meer op maat en overtuigen je sneller tot aankopen. Het werd ons wijsgemaakt dat deze adverententies een dienst zijn speciaal voor ons, de gebruikers. Dat het ons surfen meer aangenaam en nuttig maakt. Want tenslotte als je advertenties gaat zien, kunnen ze maar beter op maat zijn... Niet?

Maar stel jezelf de vraag: hoe kan het verwerken van mijn persoonlijke data voor adverentiedoeleinden, ooit in mijn voordeel zijn? Is het dan een voordeel dat je sneller overtuigd wordt tot kopen? Is het dan een voordeel dat bedrijven die meer van je weten, je beter kunnen manipuleren (om het met een groot woord te zeggen)? Hierbij zijn twee factoren van belang:

Wat zijn de intenties van deze adverteerders?
En welke acties worden gekoppeld aan de dataverwerking? (-> Hoe zullen ze je data gaan bekijken, analyseren en samenvoegen? Hoe wordt het profiel verkregen waarop de advertenties zullen gebaseerd worden?)

Nadat allerlei verhalen over misbruik van data en de gevolgen daarvan boven kwamen drijven... Vieren privacy en informatiebeveiliging eindelijk hoogtij. Mensen gaan bewuster om met hun data en wat ze online delen, of dat hoopt ik toch.

Weet gewoon, los van al de rest, dat jouw gegevens geld waard zijn, en dat er momenteel heel wat geld wordt verdiend op basis van jouw gegevens en buiten jouw weten om. Je kan dat helemaal ok vinden, of ook niet.

Het is aan iedere persoon, aan ieder individu, aan jouzelf, om zelf te bepalen wat je belangrijk vindt, wat ok is voor jou en wanneer er grenzen worden overschreven. Het is jijzelf die moet opkomen voor je rechten, en ze moet aanvechten (ja ook principeel). Daarvoor dient de GDPR wetgeving, als middel om jouw rechten uit te oefenen (rond privacy). Ik kan alleen wat inzicht bieden, mijn kijk op zaken en hopen dat dit lezers overtuigt tot bewuster 'online' te leven en te delen. Dat het mensen kritischer en bedachtzamer maakt.

Want het is angstwekkend en het kan zeker nog veel erger... Denk gewoon al aan de hoeveelheid data die Facebook van hun gebruikers bezit. Wat het een enorm machtige entiteit maakt, die zich nooit dient te verantwoorden (tenzij naar hun investeerders toe). Hoe vaak ze ook voor het gerecht moeten komen (of niet komen opdagen)... Eigenlijk staan we stilaan machteloos, als overheid en als gebruiker. Elke boete die we kunnen opleggen zal nooit opwegen tegen het profeit en de omzet die Facebook haalt door onze persoonlijke data te verwerken. Want we beseffen allen hopelijk wel, dat het enige doel van Facebook geld verdienen is. Dit door de tijd die je spendeert op het platform en de interacties ermee te maximaliseren. Zodat ze meer advertenties kunnen verkopen.

In 2017 werd de missie van Facebook: 'Bring the world closer together.' Maar de jaarrapporten liegen er niet om... Vandaag de dag wil Facebook enkel en alleen meer geld verdienen door het verkopen van advertenties (*11, Jaarrapport van Facebook).

Net geen 50% stijging van de omzet door advertising in 2017, wat verder stijgt met 30% in 2018. De cijfers van het rapport zijn trouwens in miljoenen. Als je dit zwart op wit ziet, waarop Facebook draait en blijft draaien... Dan moet ook duidelijk zijn waar hun prioriteiten liggen. Dat is niet bij de gebruikers, maar bij de adverteerders (en de investeerders).

Het enige wat wij kunnen doen, en zullen doen, is het platform verlaten. Al onze gegevens opvragen en verwijderen. En dan hopen dat Facebook dit ook effectief doet. Want ook daar kunnen we ons vragen bij stellen. Wist je trouwens dat in 2018 een record van 640.000 Nederlandse gebruikers Facebook verlieten (*13)? Wij Belgen denken het beter te weten, of zijn te gehecht... Want wij blijven Facebook trouw, 6 tot 7 miljoen gebruikers blijven maandelijks actief (*14).